Tỷ lệ nhà ở chung cư tại khu vực đô thị trên cả nước, chủ yếu là Hà Nội và TP.HCM sẽ tiếp tục được nâng từ mức gần 4% hiện tại lên 15% đến năm 2020 trong tổng cơ cấu nhà ở.

Đây là một trong nhiều mục tiêu được Bộ Xây dựng đề ra trong Dự thảo Chiến lược phát triển nhà ở đến năm 2020 và tầm nhìn đến 2030 - đang được cơ quan này lấy ý kiến để hoàn chỉnh, trước khi trình Chính phủ phê duyệt trước ngày 14/2/2011.

Tổng kết sự phát triển của thị trường căn hộ thời gian qua, giá nhà tăng cao làm đau đầu các nhà quản lý.

Báo cáo của Bộ Xây dựng so sánh, nếu xét chỉ số giá nhà/thu nhập của người dân thì Việt Nam vẫn cao hơn nhiều so với các nước trên thế giới và khu vực. Cụ thể, nếu con số này ở Việt Nam là từ 24,5 - 26,6, thì ở khu vực Nam Á là 6,25; Đông Á là 4,14; châu Phi là 2,21; châu Âu, Trung Đông và Bắc Mỹ là 6,25; Mỹ Latinh và Caribê là 2,38.

Trong khi theo tính toán của Liên hợp quốc thì chỉ số giá nhà thu nhập của người dân khoảng từ 3 - 4 là hợp lý. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến hầu hết những người làm công ăn lương và có khó khăn về nhà ở đều không thể mua được nhà ở, đặc biệt là người dân tại các đô thị lớn.

Xét ở khía cạnh chính sách, Bộ Xây dựng cho rằng, mặc dù đã thực hiện biện pháp để tăng cung nhà ở, góp phần làm giảm giá nhà ở, tạo điều kiện cho những người có thu nhập trung bình có khả năng tạo lập chỗ ở, song, do các chính sách được ban hành chưa đồng bộ nên giá nhà luôn tăng cao, vượt quá khả năng về tài chính của một bộ phận lớn dân cư; dẫn đến sức ép về nhà ở ngày càng tăng, đặc biệt là nhà ở tại khu vực đô thị.

Ngoài ra, việc điều tiết về giá cả, các phân khúc, các loại nhà ở và quản lý hoạt động môi giới trung gian, sàn bất động sản còn thiếu và yếu dẫn đến sự mất cân bằng, tạo điều kiện cho các cấp trung gian và nhà đầu tư tham gia đẩy giá nhà ở lên quá cao, thay vì người có nhu cầu thực.

Phân loại nhà ở năm 2009 cho thấy, toàn quốc có gần 30 triệu ngôi nhà/căn hộ, trong đó, nhà ở riêng lẻ chiếm tới 98,66%, còn nhà chung cư mới chỉ đạt 1,23%. Ở khu vực đô thị, tỷ lệ nhà chung cư đạt mức 226.854 căn, chiếm gần 4% trong tổng số trên 6 triệu ngôi nhà/căn hộ của thị trường.

Bên cạnh đó, việc tăng tỷ lệ nhà ở cho thuê trong quỹ nhà ở đô thị cũng là một biện pháp không kém quan trọng, đáp ứng nhu cầu nhà ở của đối tượng thu nhập thấp.

Từ nay đến 2020, Bộ Xây dựng dự kiến tăng tỷ lệ nhà ở cho thuê tại khu vực đô thị trên cả nước lên con số 20-25%. Riêng khu vực TP.HCM tỷ lệ nhà cho thuê sẽ đạt mức cao nhất, từ 25-30% (hiện tại là 19%).

Ngoài ra, việc tăng số lượng và tỷ lệ đầu tư xây dựng các căn hộ mức giá hợp lý cho các hộ gia đình có mức thu nhập trung bình và thấp tại khu vực đô thị trong tổng diện tích phát triển nhà ở hàng năm; phấn đấu đến năm 2015 đạt 10%, năm 2020 đạt 15% cũng được cơ quan đầu ngành này đề ra.