Tổng Cục Thuế nói về vụ

"Thông tư 12 quy định rất rõ hai phương pháp tính thuế đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản. Việc nhà đầu tư kêu lỗ vẫn phải nộp thuế, đây là lẽ đương nhiên vì đã kinh doanh thì phải chấp nhận rủi ro"

Ông Phạm Duy Khương, phó tổng cục trưởng Tổng cục Thuế trao đổi với báo Tuổi Trẻ xung quanh những vướng mắc về chuyện “thua lỗ vẫn phải nộp thuế” đối với hoạt động chuyển nhượng hợp đồng mua nhà ở hình thành trong tương lai.

Nhiều nhà đầu tư mua bán căn hộ dù thua lỗ vẫn phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Trong ảnh: một dự án xây dựng căn hộ tại Q.7, TP.HCM  - Ảnh: T.T.D.

Theo phản ảnh của các chi cục thuế tại TP.HCM, nhiều hồ sơ chuyển nhượng bất động sản chưa thể giải quyết được là do quy định tại thông tư 12 của Bộ Tài chính không rõ ràng, rất khó áp dụng trong thực tế?

Theo báo cáo của Cục Thuế TP.HCM, thực tế nhiều hồ sơ chưa thể giải quyết đúng thời hạn là do không có giá của ủy ban nhân dân tỉnh thành. Trong khi giá kê khai lại quá thấp nên dẫn đến việc cơ quan thuế băn khoăn nên chọn cách nào. Nếu tính theo giá ghi trên hợp đồng thì lo ngại sẽ thất thu thuế. Đây là vướng mắc không thuộc thẩm quyền giải quyết của cơ quan thuế.

Thông tư 12 quy định rất rõ: trường hợp không có đủ chứng từ, hóa đơn chứng minh thì áp dụng mức 2% trên tổng giá mua ghi trên hợp đồng. Còn nếu có đủ hóa đơn, chứng từ thì tổng giá trị chuyển nhượng tính theo giá sàn giao dịch trừ tổng giá mua ghi trên hợp đồng với thuế suất 25%. Nếu thấy giá kê khai trong hợp đồng không sát với thực tế thì cơ quan thuế phải đi chứng minh và sau bốn ngày phải xử lý xong hồ sơ cho người nộp thuế.
 
Theo quy định, trường hợp không xác định được giá sàn giao dịch thì áp dụng thuế suất 2% trên tổng giá mua ghi trong hợp đồng, nhưng nhiều cơ quan thuế cho biết không dám áp dụng do chưa được hướng dẫn, thưa ông?

Nếu thấy hồ sơ hợp đồng chuyển nhượng không có hóa đơn, chứng từ thì sẽ thu 2% trên tổng giá mua ghi trên hợp đồng. Nếu cơ quan thuế thấy giá ghi trên hợp đồng chưa sát với thực tế thì phải đi chứng minh. Nhưng nếu không chứng minh được, cơ quan thuế phải chấp nhận mức giá kê khai trong hợp đồng.

Theo Luật quản lý thuế, người nộp thuế có quyền tự khai, tự nộp và tự chịu trách nhiệm. Do vậy, cứ theo luật mà làm. Với thuế suất thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng nhà đất nói chung, tại kế hoạch Luật thuế thu nhập cá nhân sẽ sửa trong năm 2012, Bộ Tài chính dự kiến đề xuất chỉ nên áp dụng một phương pháp tính là 2% trên tổng giá trị hợp đồng mà thôi.

Tuy nhiên, tôi phải nói thêm là khi thực hiện có những vướng mắc phát sinh nên Tổng cục Thuế đang tập hợp để trình lãnh đạo Bộ Tài chính xem xét giải quyết ngay trong thời gian tới.

Như vậy, có thể hiểu nhà đầu tư được quyền chọn phương pháp tính thuế là 2% trên tổng giá trị hợp đồng?

Thông tư 12 hướng dẫn nhà đầu tư chọn phương pháp tính thuế theo cách thuế suất 2% trên tổng giá trị hợp đồng. Bởi lẽ, với phương án có thuế suất 25% lợi nhuận thì có nhiều chi phí của nhà đầu tư cá nhân không được khấu trừ trước khi tính thuế. Đơn cử như chi phí môi giới, thậm chí ngay cả lãi ngân hàng cũng không được khấu trừ. Vì cá nhân với tư cách thể nhân, phải kinh doanh bằng vốn của anh, anh đi vay đi mượn thì làm sao chứng minh được.

Được biết, trong tháng 4 vừa qua Cục Thuế TP đã có văn bản báo cáo về vấn đề nêu trên cho Tổng cục Thuế. Theo ông, hướng xử lý sắp tới sẽ như thế nào?

Tuần này, lãnh đạo Bộ Tài chính sẽ có buổi làm việc với UBND TP.HCM. Theo đó, những vướng mắc về thực hiện thuế thu nhập cá nhân đối với chuyển nhượng bất động sản sẽ được đưa ra bàn tại buổi làm việc này.

Sẽ có thông tư hướng dẫn thêm

Để thống nhất quy định chung cho cả nước, dự kiến cuối tháng Bộ Tài chính sẽ có thông tư hướng dẫn thêm về việc này. Tinh thần là nếu không có hóa đơn, chứng từ chứng minh thì thu theo giá kê khai trong hợp đồng. Còn khi giá kê khai thấp hơn giá của UBND tỉnh, thành phố công bố vào ngày 1-1 hằng năm thì tính theo giá của UBND tỉnh, thành.

Nhiều hợp đồng mua bán trước đây, khi mua giá thấp nay bán giá cao thì lợi nhuận rất cao, như thế mức thuế phải nộp sẽ rất cao. Thực tế họ không tính được chi phí như lãi ngân hàng nên sẽ tính thuế theo mức 2% giá kê khai trong hợp đồng.